SĄDY - bieg terminów procesowych i sądowych
Stan epidemii ogłoszony w związku z zakażeniami koronawirusem SARS-CoV-2 niewątpliwie negatywnie rzutuje na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, a tym samym nie pozostaje bez wpływu na toczące się postępowania i nieodzownie powiązany z nimi bieg terminów procesowych.
W wyniku nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dniem 31 marca 2020r weszły w życie przepisy zawieszające bieg terminów procesowych i sądowych w postępowaniach sądowych w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID. Tym samym bieg terminu nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.
Zatem mając na uwadze brzmienie art. 15zzs w/w ustawy pod wskazanym w jego treści wyrażeniem „terminy procesowe i sądowe”, w odniesieniu do postępowania cywilnego rozumieć należy wszelkie terminy procesowe.
Dzięki temu termin na złożenie np. apelacji, czy sprzeciwu od nakazu zapłaty, który wynosi dwa tygodnia od dnia jego ogłoszenia, czy doręczenia adresatowi, zażalenia czy skargi na postanowienie referendarza (termin tygodniowy od daty ogłoszenia lub doręczenia) rozpocznie swój bieg po zakończeniu stanu epidemii czy stanu zagrożenia epidemicznego, gdy w tym okresie orzeczenie zostało doręczone.
Powyższa regulacja ma na celu ochronę stron postępowania przed negatywnymi skutkami nie złożenia pisma w terminie, w okresie w którym działanie Sądów czy placówek pocztowych jest ograniczone, podobnie jak możliwość przemieszczania się obywateli.
Zmienione przepisy dot. biegu terminów procesowych i sądowych
Zawieszenie dotyczy wszystkich toczących się spraw, wszczętych zarówno przed wejściem nowelizacji w życie, a także wszczętych po jej wprowadzeniu, a więc po 31.03.2020r.
Zawieszenie to dotyczy m.in:
- postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych,
- postępowaniach egzekucyjnych,
- postępowaniach karnych,
- postępowaniach karnych skarbowych,
- postępowaniach w sprawach o wykroczenia,
- postępowaniach administracyjnych,
- postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Ordynacja podatkowa:
- kontrolach celno-skarbowych,
- postępowaniach w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 847 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284),
- innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw
Wedle ostatecznego brzmienia art. 15 zzs, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie rozpoczyna się lub zostaje zawieszony na ten okres bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów:
- od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem,
- do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki,
przedawnienia, - których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie, zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
- do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju.
Z uwagi, iż przepis art. 15zzs wszedł w życie 31 marca 2020r, to od tego dnia terminy podlegają zawieszeniu. Do dnia 30 marca 2020r terminy biegły zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Tak, taka czynność jest skuteczna.
Wprowadzony art. 15zzs omawianej ustawy dotyczy terminów procesowych i sądowych.
Terminy procesowe dzielą się na:
- ustawowe – określone przez ustawę np. termin na uzupełnienie braków formalnych pisma, termin na wniesienie apelacji.
- sądowe – wyznaczone przez Sąd lub Przewodniczącego w formie postanowienia lub zarządzenia, np. termin na złożenie pisma przygotowawczego przez stronę
- umowne – określane przez same strony np. zawieszenie postępowania na zgodny wniosek stron
- instrukcyjne – kierowane są do organów procesowych, a nie do stron np. termin do sporządzenia uzasadnienia wyroku.
Tak, wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie biegu terminów, o których mowa w ust. 1 art. 15zzs, nie dotyczy:
- terminów w rozpoznawanych przez sądy sprawach wskazanych w art. 14a ust. 4 i 5 – tzw. sprawy pilne m.in. w przedmiocie wniosków o zastosowanie, przedłużenie, zmianę i uchylenie tymczasowego aresztowania, w których jest stosowane zatrzymanie, w których orzeczono środek zabezpieczający.
- terminów w sprawach wyboru lub powołania organów, których kadencje są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, terminów wyborów do organów jednostek samorządu terytorialnego oraz terminów w sprawach wniosków i pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego.
- kontroli i postępowań wskazanych odpowiednio w dziale V rozdziale 3 oddziale 3 oraz dziale VI rozdziale 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych.
- zajęcia stanowiska w trybie art. 106 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego przez stronę, uczestnika postępowania, kontrolowanego i ich kontrahenta oraz organ na żądanie organu, sądu lub podmiotu, prowadzących odpowiednio postępowanie lub kontrolę, w wyznaczonym przez nich terminie, do dokonania czynności określonej w tym żądaniu, jeżeli wymaga tego interes publiczny lub ważny interes strony albo kontrolowanego – w przypadkach o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 7- 9, lub gdy niepodjęcie czynności mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, poważną szkodę dla interesu społecznego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną – w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3, 5, 6 i 10.
- terminów związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
- W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie wykonuje się tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego.
Niezależnie od powyższego wskazać należy, iż w obecnym brzmieniu art. 15 zzr pozostaje wewnętrznie sprzeczny, co z kolei budzi szereg wątpliwości interpretacyjnych. W pierwotnym brzmieniu przepis mówił zarówno o terminach z prawa administracyjnego jak i cywilnego. W chwili obecnej mimo, iż początek omawianego artykułu wyraźnie ogranicza jego zastosowanie do zakresu spraw administracyjnych, to z kolei dalsza jego część odwołuje się do czynności z zakresu prawa cywilnego, części ogólnej, prawa rzeczowego, a ponadto zobowiązań.
Takie rozwiązanie przyjęte przez ustawodawcę, z pewnością budzić będzie zatem niepewność prawną. Mając na uwadze obecne brzmienie przepisu przyjąć należałoby bowiem, że wstrzymanie biegu terminów prawa materialnego będzie mieć zastosowanie wyłącznie do praw i obowiązków wynikających z prawa administracyjnego, a zatem nie będzie skutkować wstrzymaniem terminów prawa materialnego wynikających z prawa cywilnego.
Kontakt z kancelarią Baran w Rzeszowie
Niezależnie od sprawy zachęcamy Państwa do nawiązania z nami bezpośredniego kontaktu telefonicznego bądź przez wiadomość e-mail. Niezwłocznie po zapoznaniu się z danym zagadnieniem podniesionym przez Państwa, nasi prawnicy udzielą rzeczowej odpowiedzi na temat dalszej procedury postępowania oraz dokonają wyceny usługi prawnej.
Skontaktuj się
tel. +48 17 852 25 51
kom. +48 602 703 440
sekretariat(at)kancelaria-baran.pl